Snel antwoord
Krijg je vlam in de pan, zet dan meteen de warmtebron uit en dek de pan af met een deksel of bakplaat om het vuur te verstikken.
Gebruik nooit water, verplaats de pan niet en bel 112 als de vlammen overslaan of te groot worden.
Snel overzicht
Hoe ontstaat vlam in de pan?
Vlam in de pan ontstaat meestal wanneer olie of vet te heet wordt. Iedere olie heeft een rookpunt, het moment waarop de olie begint te walmen. Verhit je verder, dan kan de olie zijn zelfontbrandingstemperatuur bereiken en spontaan vlam vatten. Dit gebeurt vooral bij wokken, frituren of wanneer een pan met olie te lang op het vuur staat zonder toezicht. Ook vetspetters of etensresten kunnen de temperatuur verder opdrijven waardoor de kans op ontbranding groter wordt.
Bij een gasfornuis kan open vuur de olie sneller doen ontbranden, maar ook op inductie en keramisch koken komt het vaak voor. Deze warmtebronnen reageren snel en kunnen olie ongemerkt ver boven het rookpunt brengen. Daarom is het belangrijk om te herkennen wanneer olie te heet wordt, zoals sterke walmen of een scherpe geur.
Wat moet je direct doen bij vlam in de pan?
Als er vuur in de pan ontstaat, is het belangrijkste dat je het zuurstof wegneemt. Zet meteen de warmtebron uit en schuif een goed passend deksel of bakplaat over de pan om de vlammen te verstikken. Een blusdeken werkt ook, maar gebruik nooit water: water veroorzaakt een explosieve vetbrand waarbij de vlammen metershoog kunnen opslaan.
Verplaats de pan niet, want het kokende vet kan makkelijk uitslaan en letsel veroorzaken. Laat de pan staan totdat het vuur volledig dooft en open pas daarna voorzichtig het deksel. Als de vlammen te groot worden of overslaan naar de afzuigkap of keukenkastjes, verlaat dan direct de ruimte en bel 112.
Hoe voorkom je vlam in de pan?
Een vetbrand voorkomen begint met aandacht in de keuken. Laat een pan met olie nooit onbeheerd opstaan, zeker niet tijdens wokken of frituren. Controleer regelmatig of de olie begint te walmen, want dat is hét signaal dat de temperatuur te hoog wordt. Gebruik bij hoge temperaturen een olie met een hoog rookpunt, zoals arachide- of zonnebloemolie, en vermijd oliën die snel verbranden, zoals extra vierge olijfolie.
Zorg dat pannen schoon zijn, want vetresten aan de rand of onderkant kunnen sneller ontbranden. Frituur je regelmatig, dan is een keukenthermometer een simpele manier om precies te zien wanneer de olie richting het gevaarlijke gebied gaat. Goede ventilatie en een schone afzuigkap helpen bovendien om de hitte en dampen beter af te voeren.
Veelgestelde vragen over de vlam in de pan (FAQ)
Mag ik een brandblusser gebruiken bij vlam in de pan?
Ja, maar alleen een schuimblusser of vetbrandblusser (klasse F). Poederblussers laten veel schade achter en zijn minder geschikt voor keukenbranden.
Waarom mag je nooit water op een vetbrand gooien?
Water zakt naar de bodem van de pan, verdampt explosief en slingert gloeiend vet omhoog. Daardoor worden de vlammen in één klap veel groter.
Welke olie is het veiligst om mee te bakken?
Oliën met een hoog rookpunt zijn het meest geschikt voor hoge temperaturen, zoals arachideolie, zonnebloemolie of geraffineerde olijfolie. Je vindt er in dit artikel alles over!
Wat moet ik doen als de afzuigkap vlam vat?
Schakel het fornuis uit, sluit de keuken af en verlaat de ruimte. Bel direct 112 en probeer het vuur niet zelf te blussen.
Hoe weet ik dat olie te heet wordt?
Zodra olie begint te walmen, zit je boven het rookpunt. Zie je donkere rook of ruik je een scherpe geur, dan is de temperatuur al gevaarlijk hoog.
Conclusie: blus een vlam in de pan veilig
Vlam in de pan kan iedereen overkomen, maar met de juiste stappen blijft de situatie beheersbaar. Verstek het vuur altijd door de pan af te dekken, gebruik nooit water en schakel de warmtebron meteen uit. Let tijdens het koken goed op signalen van oververhitte olie en werk met schone pannen en oliën met een hoog rookpunt. Met een beetje aandacht voorkom je de meeste vetbranden en blijft je keuken veilig.
Meer lezen?
